Deiseb Deddfu i sicrhau bod briciau gwenoliaid duon yn cael eu gosod ym mhob adeilad newydd yng Nghymru
Gwennoliaid duon yw'r adar cyflymaf wrth hedfan yn wastad a gallant gysgu, bwyta, yfed a pharu ar yr adain. Eu cri yw sŵn yr haf Cymreig. Yn anffodus, mae eu niferoedd yn gostwng yn gyflym – i lawr 72 y cant yn y 30 mlynedd diwethaf. Mae gwenoliaid duon yn nythu mewn tyllau mewn adeiladau. Mae gwaith adnewyddu’n amddifadu’r adar o’u cartrefi, ac nid oes ceudodau i’w cael mewn adeiladau newydd ar hyn o bryd. Heb fwy o opsiynau ar gyfer nythu, bydd gwenoliaid duon yn diflannu. Byddai ymgorffori briciau gwenoliaid duon ym mhob datblygiad newydd yn helpu gydag adferiad gwenoliaid duon (ac adar eraill sydd mewn trafferthion, megis gwenoliaid y bondo ac adar y to).
Rhagor o fanylion
Mae data Ymddiriedolaeth Adareg Prydain yn dangos gostyngiad o 72 y cant yn niferoedd gwenoliaid duon Cymru rhwng 1995 a 2018. Maent ar y Rhestr Goch fel Adar o Bryder Cadwraethol. Mae gwenoliaid duon yn wynebu llawer o heriau, ond mae colli safleoedd nythu yn ffactor mawr. Oherwydd maint y dirywiad yng Nghymru, a dinistriad parhaus eu safleoedd nythu diymgeledd, dim ond dull gorfodol fydd yn sicrhau digon o leoedd nythu newydd fel y gall niferoedd gwenoliaid duon ddychwelyd i rywbeth tebyg i’w lefelau blaenorol. Ar gyfer hyn mae angen newid rheoliadol neu ddeddfwriaethol.
Mae briciau gwenoliaid duon yn flychau nythu y gellir eu hadeiladu i mewn i wal. Mae ganddynt safon y BSI, ac maent yn fforddiadwy, yn gynaliadwy, ac yn hawdd eu gosod. Nid oes angen eu cynnal na’u hamnewid, ac maent yn helpu i wrthdroi dirywiad adar eraill sy'n nythu mewn tyllau.
Mae bywydau gwenoliaid duon wedi’u cydblethu â’n bywydau ni ers canrifoedd. Mae cysylltiad yr aderyn hwn ag adeiladau i'w weld mewn hen enw amdano – aderyn yr eglwys. Mae gwenoliaid duon yn rhywogaeth garismatig; maent yn bywiogi ardaloedd adeiledig, gan ysbrydoli pobl a chymunedau. Maen nhw'n dibynnu arnom ni - byddai eu diflaniad yn golled wirioneddol.
Bydd y Pwyllgor Deisebau yn trafod y ddeiseb hon
Caiff pob deiseb â mwy na 250 llofnod ei thrafod gan y Pwyllgor Deisebau ar ôl iddi orffen casglu llofnodion
Ar ôl 10,000 llofnod...
Caiff deisebau sydd â mwy na 10,000 llofnod eu hystyried ar gyfer dadl yn y Senedd